МУТЛАҚ

Қурбон ҳайитининг метафизик маъноси қурбонлик тамойилида ётади. Христианлик томонидан шакллантирилган Исо Масиҳнинг қурбонлиги тушунчасидан анча олдин, Масиҳ ва Муҳаммаднинг аждоди - Авраам (мусулмон анъаналарида - Иброҳим) номи билан боғлиқ бўлган бошқа тушунча туғилди.

Ҳеч кимга сир эмаски, элита деб аталмиш одамлар кераксиз ҳашамат ва ортиқча, ҳаддан ташқари истеъмол ҳаётига шўнғиб кетишган. Қоидага кўра, бу одамларнинг барчаси коррупционер ва ғазна ўғриларидир. Бу уларга нима учун керак, деган саволга оддий жавоб берилади: инсон заиф, айниқса, моддий бойлик ва ҳашаматлар олдида заифдир.

Бугунги ижтимоий ҳаётнинг асосий муаммоси аҳолининг умумий бефарқлиги, одамларда сиёсий ҳаёт учун ички рағбатнинг йўқлиги ҳисобланади. Халқ ич-ичидан "бўшалган" кўринади.

2013 йил 28 февралга белгиланган лавозимидан воз кечишини эълон қилган Рим папасининг шов-шувли ҳаракати замонавий дунёда руҳоний доираларнинг асл роли қандай, деган саволни яна бир бор кўтарди.

Ушбу қайдлар Ҳайдар Жамолнинг "Тавҳид мантиғи" китобини ўқиш натижасида юзага келган фикрлардир. Бу фикрлар изоҳ эмас ва ушбу китобнинг ғоялари ва атамалари билан ҳам мос келавермайди.

Кўпчилик одамлар учун сталинизм ленинчи большевизмнинг тўғридан-тўғри давомидир. Бироқ кўплаб мутафаккирлар Иосиф Сталинга контрреволюционлик хос бўлган, деб айтишлари бежизга ҳам эмас. Шу асосда Лев Троцкий ва Георги Федотов каби турли хил одамларнинг фикри бир жойдан чиққан.

Европада «қисқа нафас» муаммоси мафкуранинг йўқлиги билан изоҳланади (марксизм сарқитлари ҳисоб эмас). Ушбу интеллектуал парчалар ахлоқий таклифнинг таъсирини йўқотди. Шунинг учун сиёсий илоҳиёт ҳозирда жаҳон норозилигининг таянчи бўлиб, янада кўпроқ кучаяди.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда айтадики: «… Ва агар Аллоҳга, фурқон куни – икки жамоа тўқнашган куни бандамизга нозил қилган нарсамизга иймон келтирган бўлсангиз, билингки, ўлжага олган нарсангиздан бешдан бири Аллоҳга, Расулига, қариндошларига, етимларга, мискинларга ва йўқсил йўлчигадир. Ва Аллоҳ ҳар бир нарсага ўта қодирдир» (Фурқон сураси, 41).

Бир пайтлар, социализм даври тугашидан салгина олдин, кескин бир савол пайдо бўлди: «Бу ўзи аслида нима? Бу ерда нимани қурдик, нима учун азобландик?» Демократия билан боғлиқ саволлар, худди биринчи муҳаббат сингари, ўтмишни қўмсаш пардасида таркалиб кетган пайтда берила бошланди. Энди ҳокимиятнинг энг жасур ва баджаҳл томонини ўзида мужассам этган диктаторларнинг қулаши фонида, бу ҳақда гапириш вақти келди ...